Stalbranden in Nederland: overzicht 2019

In 2018 zijn er minimaal 46 stalbranden geweest.
Daarvan waren er minimaal 25 met dodelijke slachtoffers.
We tellen in totaal minimaal 123.203 overleden dieren als gevolg van stalbranden.

Minimaal, omdat lang niet alle stalbranden in het nieuws komen, het werkelijke aantal branden en dodelijke slachtoffers zou dus wel eens veel hoger kunnen zijn.

Minimaal, omdat bij een brand in een varkensstal biggetjes tot 4 weken die nog bij hun moeder in het hok liggen niet worden meegeteld wanneer het over het aantal slachtoffers gaat. Per kraamzeug kun je er dus 10 tot 20 slachtoffertjes bij op tellen.

Ook in 2019, zullen helaas weer vele dieren de dood vinden door brand in een veestal. Ook dit jaar zal VATD-blog de stalbranden en het aantal slachtoffers hiervan weer zo goed mogelijk proberen bij te houden. Je kunt een artikel lezen over de betreffende stalbrand door op de link te klikken achter de plaatsnaam.

Screenshot van Youtube

Honderden, duizenden, tienduizenden of zelfs honderdduizenden dieren samen in een stal, dat is waanzin, maar helaas wel de realiteit van de Nederlandse veeindustrie. Dieren die misbruikt worden voor hun lichaam, lichaamssappen of ovulatie afscheiding. Ze hebben een kort en ellendig leven.

Het minste wat je als verantwoordelijk ondernemer kunt doen is daadwerkelijk verantwoording nemen voor hun welzijn en veiligheid. Welzijn van deze dieren is echter ondergeschikt aan de euro’s die zij opleveren, hun veiligheid is al helemaal niet belangrijk.

Brandveiligheid: Een niet of nauwelijks bestaand begrip in de vee-industrie. Een ondernemer, ik kan deze mensen niet meer met goed fatsoen boer of agrariër noemen, hoeft zijn dieren niet veel beter te beschermen tegen brand dan wanneer hij een loods vol rollen wc-papier zou hebben staan. Een dier is nog altijd een ding in Nederland.

Stallen die na 2014 gebouwd zijn moeten iets brandveilig zijn dan voorheen, dit betreft voornamelijk de elektrische installaties in de stallen. Helaas zijn ook nu bluswatervoorzieningen en rookmelders nog steeds niet verplicht. Je kunt dus op je vingers natellen dat 99% van de ondernemers hier dan ook geen cent aan uitgeeft. Stallen die voor 2014 gebouwd zijn hoeven niets aan te passen. Het is nog altijd extreem onveilig in de Nederlandse veestallen.

Veestallen zijn brandgevaarlijk. De kans op brand in een kippenstal bijvoorbeeld, is maar liefst acht keer groter dan op brand in een woonhuis. Veel dieren op een kluitje produceren veel stof en ook het strooisel op de stalbodem is stofrijk. Tel daar bij op de grote aanwezigheid van mestgassen en je hebt een bizar grote kans op kortsluiting. Kortsluiting is dan ook de meest voorkomende oorzaak van stalbranden.

Screenshot video Animal Rights

Zeker wanneer een stal ernstig vervuild is met spinrag, waar stof in gaat zitten, dat zich verstrengeld met elektrische installaties zoals verlichting en ventilatie. Eén vonkje en je hebt een gigantische stalbrand.

Dit wetend zou je mogen verwachten dat ondernemers extra voorzichtig zijn met de elektrische installatie in de stallen, zorgen voor o.a. brandmelders, sprinklers of brandwerende deuren en dat, wanneer het toch fout gaat, er in ieder geval voldoende bluswater aanwezig is. Niets van dit alles is verplicht, dus ook hier geldt weer dat 99% van de ondernemers er geen geld in steekt.

Veestallen liggen vaak afgelegen en het komt meer dan eens voor dat er helemaal geen bluswater voorhanden is en de brandweer niets anders kan doen dan soms tienduizenden dieren levend laten verbranden.

Na een brand in een varkensstal, foto van internet

Last but not least, de manier van huisvesten. Veestallen waar de dieren nooit buiten komen zijn niet voorbereid op een situatie waarbij de dieren snel uit de stal gelaten moeten kunnen worden. Zeker varkensstallen, waar  fokzeugen veelal tussen stangen opgesloten worden, zitten de dieren als ratten in de val bij het uitbreken van een stalbrand. Bij een brand op een bedrijf waar de dieren wel regelmatig buiten komen is de kans op overlevenden vele malen groter. Je doet de deur open en de dieren gaan naar buiten. Ze weten de weg.

LTO Nederland, de Dierenbescherming, Brandweer Nederland, het Verbond van Verzekeraars en de Rijksoverheid maakten samen het ‘Plan van Aanpak stalbranden’. In 2015 hebben de KNMvD en NVWA zich ook aangesloten. Van 2012 tot en met 2017 heeft het Actieplan Stalbranden gelopen. De belangrijkste conclusies van het Actieplan Stalbranden zijn dat er maatregelen zijn gekomen voor nieuwe stallen en dat brandveiligheid hoger op de agenda is gekomen. Nu moet er nog meer aandacht komen voor brandveiligheid in bestaande stallen.

Het aangescherpte beleid en het verhoogde bewustzijn heeft de afgelopen jaren echter  niet bepaald geleid tot minder stalbranden en minder dierlijke slachtoffers. Volgens de branche gebeurt veel op het gebied van brandveiligheid, maar dan gaat het over studieavonden voor veehouders, artikelen in vakbladen etc.  De enige concrete verbetering is dat de pluimveehouderij in haar kwaliteitssystemen vorig jaar een verplichte keuring van alle elektrische installaties in pluimveestallen heeft opgenomen.

Het nieuwe Actieplan Brandveilige Veestallen is in juli 2018 gepresenteerd. Inmiddels is er een verplichte elektrakeuring ingesteld voor alle veestallen die elke vijf jaar herhaald moet worden. Ook aan knaagdierbestrijding wordt meer aandacht geschonken. Knaagdieren vreten volgens de sector de kabels aan. Je zou zeggen dat in stallen genoeg ander voedsel te vinden is voor knaagdieren… Misschien is het beter om er voor te zorgen dat er geen knaagdieren in de stallen kunnen / willen komen of dat kabels beter afgeschermd worden.

Stallen zouden nu veiliger moeten zijn dan voorheen, dit is echter niet het geval. De nieuwe regels zijn minimaal en ontoereikend om voor veilige stallen te zorgen, al die oude stallen hoeven nog altijd niet aangepast te worden en veestallen worden alleen maar groter en voller.

Na een brand in een kippenstal, foto van internet

In 2016 is de actiegroep Burning Souls opgericht. Deze kanjers laten telkens weer hun gezicht zien na grote stalbranden d.m.v. een wake ter plekken. Ook zijn zij vaak aanwezig bij acties en demonstraties die te maken hebben met megastallen en brandveiligheid.

Eigenlijk willen we helemaal geen dieren meer in stallen om als voedsel te dienen voor de mens, maar zolang deze holocaust nog bestaat moet de brandveiligheid in de stallen zodanig verbeterd worden dat de dieren geen slachtoffer meer kunnen worden van stalbranden. Teken daarom de petitie voor een afdoende brandveiligheid in veestallen: Stalbranden, we zijn er zat van!.

Screenshot van Youtube

Stalbranden in Nederland (2019)

• 07 januari, Nieuwland: 15 kalfjes
• 09 januari, Leveroy: geen dodelijke slachtoffers
• 10 januari, Lage Mierde: geen dodelijke slachtoffers
• 19 januari, Roordahuizum: 10 kalfjes
• 31 januari, Wijckel: 1 koe ingeslapen
• 01 februari, Biezenmortel: 3000 varkens en biggen
• 03 februari, Zieuwent: geen dodelijke slachtoffers
• 06 februari, Bobeldijk: geen dodelijke slachtoffers
• 18 februari, Baarn: geen dodelijke slachtoffers
• 17 april, ‘t Harde: 4 kalfjes
• 30 april, Renswoude: 14.000 kippen
• 6 mei, Reutum: geen dodelijke slachtoffers
• 9 mei, Staphorst: 7 gewonde pinken
• 19 mei, Appelscha: geen dodelijke slachtoffers
• 01 juni, Dalfsen: geen dodelijke slachtoffers
• 03 juni, Steenbergen: geen dodelijke slachtoffers
• 09 juni, Vragender: geen dodelijke slachtoffers
• 29 juni, Linschoten: een nog onbekend aantal varkens
• 30 juni, Vrouwenpolder: geen dodelijke slachtoffers
• 06 juli, Ledeacker: onbekend
• 07 juli, Kiel-Windewee: 100.000 kippen
• 18 juli, Wergea: geen dodelijke slachtoffers
• 19 juli, Egchel: geen dodelijke slachtoffers
• 20 juli, Coevorden: geen dodelijke slachtoffers
• 21 juli, Ingelmunster: geen dodelijke slachtoffers
• 23 juli, Wjelsryp: geen dodelijke slachtoffers
• 24 juli, omg. Loosbroek: 150.000 kippen en kuikens **
• 25 juli, 1e Exloërmond: 8 kalfjes
• 14 augustus, Aadorp: geen dodelijke slachtoffers
• 14 augustus, Niawier: 42.000 leghennen
• 22 augustus, Nijkerk: 17.000 kippen
• 22 augustus, Streefkerk: 1.500 varkens
• 08 september, Asten: 500 biggen
• 18 september, Streefkerk: geen dodelijke slachtoffers
• 18 september, Dedemsvaart: geen dodelijke slachtoffers
• 24 september, Maarsbergen: geen dodelijke slachtoffers
• 13 oktober, Hoornsterzwaag: geen dodelijke slachtoffers ***
• 25 oktober, Burgum: geen dodelijke slachtoffers
• 29 oktober, Winschoten: geen dodelijke slachtoffers
• 04 november, Zwolle: geen dodelijke slachtoffers
• 09 november, Baarle-Nassau: geen dodelijke slachtoffers ****
• 12 november, Noordeloos: geen dodelijke slachtoffers
• 14 november, Drachten: geen dodelijke slachtoffers
• 16 november, Lunteren: geen dodelijke slachtoffers
• 21 november, Oploo: geen dodelijke slachtoffers
• 01 december, Deursen-Dennenburg: geen dodelijke slachtoffers
• 04 december, Halfweg: 2 paarden
• 13 december, Boxtel: geen dodelijke slachtoffers
• 20 december, Oldeholtwolde: ruim 20 koeien
• 21 december, Wehl: geen dodelijke slachtoffers
• 22 december, Landgraaf: geen dodelijke slachtoffers
• 27 december, Rouveen: geen dodelijke slachtoffers
• 27 december, Beerta: geen dodelijke slachtoffers
• 27 december, Sint Annaparochie: geen dodelijke slachtoffers
• 27 december, Valkenswaard: nog niet bekend
• 27 december, Helmond: geen dodelijke slachtoffers

Het totaal aantal dodelijke slachtoffers na 56 stalbranden (of branden op het terrein van een veebedrijf waarbij dieren in gevaar konden komen)* in 2019 is minimal 328.060.

* Voor zover mij bekend is, er zullen ongetwijfeld meer branden én slachtoffers te betreuren zijn. Bovendien wordt tegenwoordig nogal eens verzwegen hoeveel doden er zijn gevallen bij een stalbrand.

** Gestikt door het uitvallen van de ventilatie na brand in de meterkast.
*** Brand in een loods vlak naast een koeienstal.
**** Brand in een bijgebouw van de varkensstal.